Πρόσκληση υποβολής προτάσεων συμμετοχής στο επιστημονικό συνέδριο που διοργανώνει το Εργαστήριο Κοινωνικής Έρευνας στα ΜΜΕ του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Η εκλογή και τα πρώτα μέτρα της δεύτερης θητείας Τραμπ στις ΗΠΑ, η άνοδος των νέου τύπου ακροδεξιών κομμάτων σε χώρες της ΕΕ και γενικότερα της Ευρώπης, η διαμόρφωση του διεθνούς συστήματος συνεπεία του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, η επικράτηση φονταμενταλιστικών δυνάμεων στη Συρία και  η παρατηρούμενη εθνοκάθαρση/γενοκτονία των Παλαιστινίων στη Γάζα είναι αδιάψευστοι μάρτυρες σημαντικών μεταβολών του διεθνούς συστήματος σε όλες σχεδόν τις περιοχές της κοινωνίας: στην οικονομία, τις πολιτικές σχέσεις, τον πολιτισμό και τις νοοτροπίες, αλλά και τους θεσμούς. 

Μεταξύ άλλων τάσεων, προκύπτει και μία τάση από-παγκοσμιοποίησης για την οποία διεξάγεται διάλογος στην επιστημονική κοινότητα εδώ και κάποιο καιρό, ιδίως μετά την πανδημία COVID-19. Η απο-παγκοσμιοποίηση είναι ένα σύνθετο οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό και πολιτισμικό φαινόμενο στο οποίο τα Μέσα παίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο, ενίοτε πρωταγωνιστούν, αλλά και δέχονται τα αποτελέσματά της. Η σχέση ΜΜΕ και εθνικισμού, εξάλλου, είναι αμφίδρομη. Η τάση αυτή προκύπτει από την επιβολή νέων συνόρων, εντός και εκτός εισαγωγικών, τις οικονομικές και πολιτικές σχέσεις, τη συνεργασία μεταξύ οργανισμών και οργανώσεων σε διεθνές επίπεδο, τα πολιτισμικά φαινόμενα και τις ανταλλαγές μεταξύ των ανθρώπων και των κοινωνιών. 

Τα Μέσα αναπαριστούν έως και κατασκευάζουν την πραγματικότητα και τις σύγχρονες τάσεις και ενισχύουν ή καταστέλλουν την τάση έγερσης συνόρων και νέων «στρατοπέδων». Από την άλλη, η τάση αυτή αποτυπώνεται και στα ίδια τα Μέσα και το περιεχόμενό τους. Στο διαδίκτυο, όπως και σε αρκετά από τα λεγόμενα παγκόσμια Μέσα, ορθώνονται όλο και περισσότερο παρόμοια πολιτικά και πολιτισμικά σύνορα. Ενίοτε παίρνουν τη μορφή θεσμοθετημένης αρνητικής προπαγάνδας ή και λογοκρισίας που ακούει σε διάφορα ονόματα, ενίοτε και σε ευφημισμούς ή απαστράπτουσες γενικότητες. 

Στο βαθμό που κάτι τέτοιο ισχύει, είναι αναμενόμενο ότι θα διαπεράσει την εσωτερική διάρθρωση- στην οποία εντοπίζεται συνάμα και η αφετηρία του-, όπως και την εξέλιξη των επιμέρους περιφερειών του κόσμου, αλλά και των εθνικών κρατών, των συμμαχιών και των συνεργασιών μεταξύ των σε περιφερειακό ή υπερεθνικό επίπεδο (βλ. Ευρωπαϊκή Ένωση, BRICS κ.ά.). Επιπρόσθετα, αξιοσημείωτο είναι το ενδιαφέρον τόσο για το αποτύπωμα αυτών των διεργασιών στο εσωτερικό της ελληνικής κοινωνίας όσο και στις σχέσεις της με το εξωτερικό περιβάλλον στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στην Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο. 

Από τη δε επικοινωνιακή οπτική, ο ρόλος και οι συνέπειες αυτών των διεργασιών στα Μέσα επικοινωνίας τίθενται στο επίκεντρο. Τόσο σε ό,τι αφορά τα ΜΜΕ ως οργανισμούς, όσο και σε ό,τι τα αφορά ως πολυποίκιλο πολιτικό, κοινωνικό, πολιτιστικό κ.λπ. περιεχόμενο ως προς τις διεργασίες που συνοπτικά περιεγράφηκαν πιο πάνω. 

Ενδεικτικές θεματικές περιοχές:

• Πολιτικό σύστημα, επικοινωνιακό σύστημα και πολιτική οικονομία των ΜΜΕ στην εποχή της από-παγκοσμιοποίησης.

• Πολιτικές επικοινωνίας στην εποχή της από-παγκοσμιοποίησης.

• Κοινωνιολογία της παγκοσμιοποίησης: σύγχρονες τάσεις.

•  Οι διεθνείς οργανισμοί ρύθμισης των επικοινωνιών και το νέο διεθνές σύστημα.

• Τα ΜΜΕ ως επιχειρήσεις στην εποχή της από-παγκοσμιοποίησης .

• Προπαγάνδα, παραπληροφόρηση, παραποιημένες και ψευδείς ειδήσεις στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και στα διεθνή θέματα.

• Παγκοσμιοποίηση, από-παγκοσμιοποίηση και πολιτισμός.

• Οι επιδράσεις της απο-παγκοσμιοποίησης και της ανόδου της ακροδεξιάς στην εξωτερική πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις, και η στάση των ΜΜΕ.  

• Οι διεθνείς οργανισμοί ρύθμισης των επικοινωνιών και το νέο διεθνές επικοινωνιακό σύστημα.

• Ελευθερία του Τύπου, πρακτορεία ειδήσεων και πολιτικός έλεγχος των Μέσων στο αναδυόμενο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον.

• Η ερευνητική δημοσιογραφία στην εποχή της από-παγκοσμιοποίησης: Ο ρόλος ορατών και αόρατων συνόρων.

• Εθνικά και πολιτισμικά σύνορα σε παλιά και νέα Μέσα. 

• Οι περιπέτειες της ημερήσιας θεματολογίας και της πλαισίωσης στο υπό διαμόρφωση κοινωνικό και επικοινωνιακό περιβάλλον σε εσωτερικό, διεθνές, περιφερειακό ή υπερεθνικό επίπεδο. 

Το συνέδριο θα διεξαχθεί διά ζώσης στις εγκαταστάσεις του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ 15 και 16 Δεκεμβρίου 2025.

Το συνέδριο διοργανώνεται από το Εργαστήριο Κοινωνικής Έρευνας στα ΜΜΕ, του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ, της Σχολής Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Επιστημονικός υπεύθυνος του συνεδρίου είναι ο Καθηγητής Γιώργος Πλειός. Οι προτάσεις θα πρέπει να αποσταλούν στο sociallab@media.uoa.gr και να περιλαμβάνουν περίληψη 300 λέξεων, υπόδειξη θεματικής ενότητας στην οποία εντάσσεται η πρόταση και ιδιότητες συγγραφέων. Οι εργασίες του συνεδρίου θα πραγματοποιηθούν στην ελληνική γλώσσα, διά ζώσης και η συμμετοχή στο συνέδριο είναι δωρεάν. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να αποταθείτε στο tastsog@media.uoa.gr. 

Όσων οι προτάσεις εγκριθούν εν όψει του συνεδρίου, εφ’ όσον το επιθυμούν και οι ίδιοι/ες, μπορούν να συμμετέχουν και στο συλλογικό τόμο (στην ελληνική γλώσσα) που θα εκδοθεί σε ύστερο χρόνο από αθηναϊκό εκδοτικό οίκο, υποβάλλοντας την εργασία τους σε μορφή επιστημονικού άρθρου. Σε περίπτωση μεγάλου αριθμού υποβολών ίσως υπάρξει επιλογή των πιο σημαντικών εξ αυτών για τον τόμο. Οι διαδικασίες για την έκδοση του τόμου θα ξεκινήσουν άμα το πέρας του συνεδρίου υπό την επιμέλεια των Γιώργου Πλειού (Καθ.) και Μιχάλη Ταστσόγλου (Δρ.). Κάθε άρθρο θα πρέπει να μην υπερβαίνει τις 7.000 λέξεις (χωρίς να υπολογίζονται οι βιβλιογραφικές αναφορές). Περισσότερες οδηγίες προς συγγραφείς και λεπτομέρειες για την έκδοση του τόμου θα δοθούν μετά την ολοκλήρωση του συνεδρίου.

Χρονοδιάγραμμα:

Υποβολή προτάσεων συμμετοχής στο συνέδριο: μέχρι 2 Νοεμβρίου 2025. 

Ενημέρωση έγκρισης ή απόρριψης: 30 Νοεμβρίου 2025.

Διεξαγωγή του συνεδρίου: 15 & 16 Δεκεμβρίου 2025.

Προθεσμία υποβολής άρθρου: 28 Φεβρουαρίου 2026.

Οργανωτική Επιτροπή 

Γιώργος Πλειός,  Καθηγητής, Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ, ΕΚΠΑ, Διευθυντής του Εργαστηρίου Κοινωνικής Έρευνας στα ΜΜΕ

Λαμπρινή Παπαδοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ, ΕΚΠΑ

Μιχάλης Ταστσόγλου, Επιστημονικός Συνεργάτης (Δρ.), Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ, ΕΚΠΑ 

Ελισάβετ Ξενάκη, Μέλος ΕΤΕΠ, Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ, ΕΚΠΑ